SRE nədir?
SRE nədir?
Site Reliability Engineering (SRE), yəni Sayt Etibarlılığının Mühəndisliyi, 2000-ci illərin əvvəllərində Google tərəfindən hazırlanmış bir yanaşmadır. SRE-nin əsas məqsədi sistemlərin etibarlılığını, mövcudluğunu və miqyaslanmasını təmin etməkdir, lakin bu prosesdə proqram təminatının inkişaf sürəti qurban verilmir. SRE ənənəvi IT əməliyyatlarına mühəndis təcrübələrini tətbiq edir, bu isə şirkətlərə dəyişikliklər və yüklənmə artımına baxmayaraq yüksək keyfiyyətli xidmət göstərməyə imkan verir.
SRE-nin əsas prinsipləri
SRE bir neçə əsas prinsiplərə əsaslanır ki, bu da komandaların prosesləri avtomatlaşdırmasına, problemlərin qarşısını əvvəlcədən almasına və insidentlərə operativ cavab verməsinə kömək edir:
Etibarlılıq bir göstərici kimi: SRE-də əsas diqqət sistemlərin həmişə mövcud olmasına və minimal nasazlıqla işləməsinə yönəldilir. Bunun üçün etibarlılıq hədəfləri (SLA, SLO, SLI kimi) müəyyən edilir və sistemlər bu göstəricilər əsasında qiymətləndirilir.
İnkişaf və istismar arasında balans: SRE komandaları yeni funksiyaların əlavə edilməsi ilə sistemlərin sabitliyinin təmin edilməsi arasında balans axtarır. Bu məqsədlə, komanda işlərinin bir hissəsi infrastrukturu monitorinq etmək, düzəltmək və optimallaşdırmaq üçün avtomatlaşdırılmış həllər yaratmağa yönəldilir.
Tapşırıqların avtomatlaşdırılması: SRE mühəndislərinin əsas vəzifələrindən biri rutin prosesləri avtomatlaşdırmaq və əl ilə yerinə yetirilən əməliyyatları aradan qaldırmaqdır. Bu, işin effektivliyini artırmaqla yanaşı, insan faktoru ilə bağlı səhvlərin qarşısını almağa kömək edir.
Səhvlərə dözümlülük: SRE səhvlərin qaçılmaz olduğunu qəbul edir və buna görə də komandalar səhvlərə qarşı davamlı sistemlər qurmağa çalışırlar. Məsələn, avtomatlaşdırılmış bərpa mexanizmləri hazırlanır və məlumatların ehtiyat nüsxəsinin yaradılması və bərpası strategiyaları sınaqdan keçirilir.
İnsidentlərin idarə olunması: SRE-də insidentlərə tez və effektiv cavab vermək mühüm rol oynayır. Komandalar avtomatlaşdırılmış bildiriş sistemlərindən istifadə edir, nasazlıq hallarında hərəkət planları hazırlayır və hadisələrin təhlilini apararaq onların təkrar baş verməsinin qarşısını almağa çalışırlar.
Daimi təkmilləşdirmə: SRE-nin məqsədlərindən biri sistemləri və prosesləri daima təkmilləşdirməkdir. Komandalar insidentlərin retrospektivlərini aparır, göstəriciləri təhlil edir və optimallaşdırıla biləcək sahələri müəyyənləşdirirlər.
SRE mühəndislərinin rolu
SRE mühəndisləri inkişaf etdiricilər və istismar komandaları arasında vasitəçi rolunu oynayırlar. Onlar təkcə proqram təminatlarının və infrastrukturun işini dəstəkləməklə kifayətlənmir, həm də inkişaf prosesində aktiv iştirak edir, sistemlərin etibarlılığını artırmaq üçün həll yolları təklif edirlər.
SRE mühəndisləri adətən inkişaf bacarıqlarına sahibdirlər, sistemlərin memarlıq səviyyəsində necə işlədiyini anlayırlar və onların təkmilləşdirilməsi yollarını təklif edə bilirlər. Onlar monitorinq və avtomatlaşdırma alətlərini tətbiq edir, CI/CD proseslərini tənzimləyir və xidmətlərin fasiləsiz işini təmin edirlər.
SRE və DevOps arasındakı fərqlər
SRE və DevOps yanaşmaları bənzər görünsə də, aralarında bəzi fərqlər var:
- Etibarlılığa fokuslanma: DevOps-da əsas diqqət avtomatlaşdırma və məhsulun sürətli çatdırılmasına yönəlir, SRE isə sistemlərin etibarlılığını ön plana çəkir.
- Mühəndis yanaşması: SRE əməliyyat proseslərinin idarə edilməsi üçün mühəndis yanaşmasını tətbiq edir, bu isə rutin tapşırıqların avtomatlaşdırılmasına və sistemlərin dayanıqlığının artırılmasına kömək edir.
- Etibarlılıq göstəriciləri: SRE SLA, SLO və SLI kimi göstəricilərdən istifadə edərək sistemlərin keyfiyyətini və etibarlılığını ölçür, halbuki DevOps-da bu göstəricilər əsas rol oynamaya bilər.
SRE-də istifadə olunan alətlər
SRE prinsiplərinin uğurla həyata keçirilməsi üçün müxtəlif alətlərdən istifadə olunur:
- Monitorinq və xəbərdarlıq: Prometheus, Grafana, Zabbix — sistemlərin vəziyyətini izləmək və insidentlər zamanı tez bildiriş vermək üçün istifadə edilən alətlərdir.
- İnsidentlərin idarə edilməsi: PagerDuty, Opsgenie — insidentlər zamanı komandaların fəaliyyətlərini koordinasiya etmək üçün istifadə olunan həllərdir.
- Avtomatlaşdırma: Ansible, Terraform — infrastrukturun idarə edilməsi və sistemlərin tətbiqi üçün avtomatlaşdırma vasitələridir.
- CI/CD: Jenkins, GitLab CI — proqram təminatının yeni versiyalarının sınaqdan keçirilməsi və tətbiqi proseslərini avtomatlaşdıran sistemlərdir.
SRE-nin tətbiqinin üstünlükləri
Etibarlılığın artırılması: SRE prinsipləri əsasında idarə olunan sistemlər yüksək mövcudluq və sabitlik ilə fərqlənir ki, bu da çoxlu istifadəçisi olan böyük şirkətlər üçün xüsusilə vacibdir.
İnsidentlərə sürətli cavab: Avtomatlaşdırılmış monitorinq və insident idarəetmə sistemləri problemlərə daha tez reaksiya verməyə və fasilə vaxtını azaltmağa kömək edir.
Əl əməliyyatlarının azaldılması: Əksər proseslərin avtomatlaşdırılması səhvlərin qarşısını alır və mühəndislərin daha vacib işlərə fokuslanmasına imkan verir.
Yüklənmələrə dayanıqlıq: SRE sistemlərin daha miqyaslana bilən və pik yüklənmələrlə başa çıxmaqda daha davamlı olmasına kömək edir.
Site Reliability Engineering (SRE) — sistemlərin etibarlılığını və sabitliyini artıran, inkişaf sürətini isə azaltmayan güclü bir yanaşmadır. SRE prosesləri avtomatlaşdırmağa, insidentlərin sayını azaltmağa və sistemləri nasazlıqlara qarşı daha dayanıqlı etməyə kömək edir. Bu isə sonda istifadəçilərin məmnunluq səviyyəsini artırır və istismar xərclərini azaldır.
