Sərt Disk (HDD): Əsas xüsusiyyətləri
Sərt disk və ya HDD (Hard Disk Drive) — uzun illər ərzində kompüterlərdə və digər elektron cihazlarda istifadə olunan ən çox yayılmış məlumat daşıyıcılarından biridir. Bu, maqnit yazma prinsiplərinə əsaslanan məlumatların uzunmüddətli saxlanması üçün bir qurğudur. Bu məqalədə HDD-nin iş prinsipləri, üstünlükləri və mənfi cəhətləri, eləcə də bazardakı mövcud vəziyyət haqqında danışacağıq.
1. İş prinsipi
Sərt disk bir və ya bir neçə maqnit diskindən ibarətdir, bunlar yüksək sürətlə fırlanır. Bu disklər məlumatları maqnitləşdirilmiş sahələr şəklində saxlaya bilən nazik maqnit materialı ilə örtülmüşdür. Xüsusi başlıq (oxuma/yazma başlığı) disklərin səthində hərəkət edərək məlumatları oxuyur və ya yazır.
SSD (bərk cisimli daşıyıcılar) ilə müqayisədə, HDD məlumatları fiziki daşıyıcılarda saxlayır, bu da onu məlumatlara çıxış baxımından daha yavaş, lakin hər gigabayt yaddaşa görə daha ucuz edir.
2. Əsas xüsusiyyətlər
Yaddaş həcmi: Sərt disklər bir neçə yüz gigabaytdan bir neçə terabayt məlumatı saxlaya bilir, bu da onları multimedia faylları, məlumatlar bazaları və ehtiyat nüsxələri kimi böyük məlumat kütlələri üçün əlverişli edir.
Fırlanma sürəti: HDD diskləri adətən dəqiqədə 5400, 7200 və ya 10 000 dövrlə fırlanır. Sürət nə qədər yüksək olarsa, başlıq məlumatları oxumaq və ya yazmaq üçün bir o qədər sürətli olur. Ancaq sürət cihazın aşınmasına və istilik istehsalına da təsir edir.
Bağlantı interfeysi: Sərt disklər kompüterlərə qoşulmaq üçün müxtəlif interfeyslərdən istifadə edirlər. Ən çox yayılanlar SATA (Serial ATA) və SAS (Serial Attached SCSI) interfeysləridir. Bu interfeyslər disk və ana lövhə arasında məlumat ötürülməsini təmin edir.
Keş yaddaşı: HDD işini sürətləndirmək üçün müvəqqəti məlumat saxlayan (keş yaddaşı) az miqdarda yaddaşdan (adətən 8 MB-dan 256 MB-a qədər) istifadə edir, bu da məlumatların disklərə yazılmadan və ya oxunmadan əvvəl saxlanması üçündür.
3. HDD-nin üstünlükləri
Böyük yaddaş həcmi və aşağı qiymət: HDD-nin saxlanma qiyməti SSD-lərlə müqayisədə daha ucuzdur, xüsusilə terabayt həcmində yaddaş lazım olduqda.
Məlumatların saxlanması baxımından etibarlıdır: Mexaniki təbiətinə baxmayaraq, müasir sərt disklər uzunmüddətli məlumat saxlama baxımından kifayət qədər etibarlıdır.
Geniş əlçatanlıq: HDD əksər kompüter və serverlərdə mövcuddur və onun dəyişdirilməsi və ya yenilənməsi böyük xərc tələb etmir.
4. HDD-nin mənfi cəhətləri
SSD-dən daha yavaş: HDD-lərdə məlumatlara çıxış sürəti və məlumat yazma sürəti bərk cisimli sürücülərlə müqayisədə xeyli aşağıdır.
Mexaniki aşınma: HDD-də hərəkət edən hissələr olduğu üçün zaman keçdikcə onlar aşınır və bu, cihazın sıradan çıxmasına səbəb ola bilər.
Səs-küy və titrəmə: İşləyən sərt disklər, xüsusilə yüksək fırlanma sürəti olduqda, səs-küy və titrəmə yarada bilər, bu da bəzi şəraitlərdə narahatçılıq yaradır.
5. Müasir tendensiyalar
Bu gün yaddaş bazarında HDD-lərin tədricən SSD-lərlə əvəz olunması müşahidə olunur. SSD-lər məlumatlara daha yüksək çıxış sürəti, hərəkət edən hissələrin olmaması, bu da onların mexaniki zədələrə daha az məruz qalmasına səbəb olur və daha az enerji istehlakı təklif edir. Bununla belə, HDD hələ də aşağı qiymətə böyük məlumat saxlama həcmli seqmentlərdə, məsələn, arxivlər, ehtiyat nüsxələr və ya bulud saxlama üçün populyar olaraq qalır.
Sərt disklər illər boyu kompüter texnologiyasının inkişafında mühüm rol oynayıblar və SSD-lərin rəqabətinə baxmayaraq, məlumat saxlama dünyasında əhəmiyyətli komponent olaraq qalırlar. HDD və SSD arasında seçim istifadəçinin ehtiyaclarından asılıdır — əgər sürət və səs-küyün olmaması vacibdirsə, SSD seçmək daha yaxşıdır. Lakin əgər minimum qiymətə böyük yaddaş həcmi tələb olunursa, HDD əla seçimdir.
