5G nədir?
Mobil texnologiyalar inanılmaz sürətlə inkişaf etməyə davam edir. 1980-ci illərdə ilk 1G şəbəkələrinin yaranmasından bəri biz müasir 5G şəbəkələrinə qədər əhəmiyyətli yol keçmişik. 5G geniş yayılmağa yeni başladığı bir vaxtda, artıq növbəti nəsil mobil şəbəkələr – 6G haqqında fəal tədqiqatlar və müzakirələr aparılır.
5G nədir?
5G (fifth generation) – beşinci nəsil mobil rabitə texnologiyasıdır, daha yüksək məlumat ötürmə sürəti, daha böyük tutum, aşağı gecikmə və daha çox cihazın qoşulma imkanları ilə fərqlənir. Bu texnologiyanın üstünlükləri:
- Yüksək sürət: 5G məlumat ötürmə sürətini 10 Gbit/s-ə qədər artırmağı vəd edir ki, bu da 4G-dən 100 dəfə sürətlidir. Bu, videoları, onlayn oyunlar və yüksək sürət tələb edən digər tətbiqlər üçün yeni imkanlar açır.
- Aşağı gecikmə: 5G şəbəkələrində gecikmə cəmi 1 millisaniyə təşkil edir ki, bu da real vaxt rejimində tətbiqlər, məsələn, avtonom nəqliyyat vasitələri və uzaqdan cərrahiyyə üçün xüsusilə vacibdir.
- Kütləvi qoşulma: 5G bir kvadrat kilometrdə bir milyona qədər cihazın qoşulmasını dəstəkləyə bilir ki, bu da onu əşyaların interneti (IoT) üçün ideal edir.
5G texnologiyası günümüzdə böyük əhəmiyyət kəsb edir. Süni intellekt, əşyaların interneti və avtomatlaşdırma konsepsiyalarının inkişafı ilə biz məlumatların miqdarının artımını müşahidə edirik. Məlumatların artması ilə şəbəkə üzərində yük də artır. Bu yükü qaldırmaq üçün məhz 5G mövcuddur.
5G həm məişət, həm də peşəkar sahələrdə, böyük müəssisələrdə, ödəniş sistemlərində, avtomobil sahəsində və digər sahələrdə geniş tətbiq oluna bilər.
Əşyaların interneti kimi 5G texnologiyası da sürətlə inkişaf edir. 5G texnologiyası vasitəsilə, Əşyaların İnterneti konsepsiyasına əsasən, çox sayda cihazın qoşulması və məlumatların toplanması mümkündür. Sensorlar və ya kameralar vasitəsilə böyük miqdarda məlumat toplamaq və 5G-nin köməyi ilə onu uğurla təhlil etmək və istifadə etmək mümkündür. Əşyaların İnterneti haqqında danışarkən, hər gün 5G şəbəkəsi vasitəsilə infrastrukturun yaxşılaşdırılması, məsələn, hava şəraiti və ya hava keyfiyyəti haqqında məlumatların toplanması və təhlil edilməsi imkanlarını da qeyd etmək lazımdır.
5G-nin yüksək sürəti və aşağı gecikməsi uzaqdan tibbi məsləhətləşmələrin və diaqnostikanın real vaxt rejimində aparılmasına imkan verir. Həmçinin, 5G cərrahın başqa yerdə olarkən robotlaşdırılmış alətləri idarə etməsi ilə uzaqdan əməliyyatların aparılması imkanlarını açır. Təhsil sahəsində, bu texnologiya distant təhsilin keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq, videokonfransların keyfiyyətini artırmaq və VR və AR texnologiyaları ilə interaktiv dərslər keçmək üçün istifadə oluna bilər. Sürətli məlumat ötürülməsi və aşağı gecikmə daha mürəkkəb və interaktiv tədris materiallarının real vaxt rejimində istifadəsinə imkan verir.
Əyləncə və media sahəsində 5G-nin yüksək bant genişliyi 4K və 8K keyfiyyətdə videoları gecikmədən və buferləmədən ötürməyə imkan verir. Eyni zamanda, 5G şəbəkələri VR və AR məzmunu ilə işləmək üçün lazım olan sürət və aşağı gecikməni təmin edərək, daha real təcrübə yaradır.
Bununla belə, 5G-nin tətbiqi bir sıra çağırışlarla üzləşir. İlk növbədə, yeni baza stansiyalarının quraşdırılmasını da əhatə edən əhəmiyyətli infrastruktur yeniləmələri tələb olunur. İkincisi, 5G dalğalarının yüksək tezliyi onların məsafəsini və divarlardan keçmə qabiliyyətini məhdudlaşdırır, bu da daha çox antenaların quraşdırılmasını tələb edir.
Eyni zamanda, İT sahəsində mövcud olan şəbəkədən daha sürətli olacaq altıncı nəsil şəbəkə - 6G üzərində iş aparılır. Bu texnologiya hələ inkişaf və tədqiqat mərhələsindədir və 2030-cu ilə qədər tətbiqi planlaşdırılır.
Nəticə olaraq, 5G-nin istifadəsində bəzi çətinliklərlə qarşılaşa bilsək də, bu texnologiya infrastruktur və texnologiyaların, eləcə də Əşyaların İnterneti konsepsiyasının inkişafının əsasını təşkil edir.
