C++ proqramlaşdırma dili
C++ — 1980-ci illərdə Bjarne Stroustrup tərəfindən C dilinin genişləndirilməsi kimi yaradılmış universal proqramlaşdırma dilidir. C++ aşağı səviyyəli yaddaş idarəetməsinin və yüksək səviyyəli abstraksiyaların üstünlüklərini birləşdirir, bu da onu müxtəlif tətbiqlərin, sistem proqram təminatından video oyunlarına və yüksək performanslı elmi hesablamalara qədər inkişaf etdirilməsi üçün ən populyar dillərdən biri edir.
C++ proqramçılara mürəkkəb sistemlərin və tətbiqlərin idarə olunması üçün daha çox alət təmin etmək məqsədilə hazırlanmışdır. C dilinə obyekt yönümlü imkanların daxil edilməsi daha modullu və təkrar istifadə edilə bilən kodların yaradılmasına imkan verdi. Onilliklər ərzində C++ bir çox dəyişikliklər və təkmilləşdirmələr keçirdi, C++98, C++03, C++11, C++14, C++17 və C++20 kimi standartlar daxil olmaqla, hər biri yeni imkanlar əlavə etdi və dilin performansını və təhlükəsizliyini artırdı.
C++-ın əsas xüsusiyyətləri:
Çoxsəviyyəli dil: C++ həm aşağısəviyyəli proqramlaşdırmanı, yaddaşın birbaşa idarə edilməsini təmin edir, həm də siniflər və obyektlər vasitəsilə güclü abstraksiyalar təmin edən yüksək səviyyəli proqramlaşdırmanı dəstəkləyir.
Obyekt yönümlü proqramlaşdırma (OOP): C++ siniflər, obyektlər, irsiyyət, polimorfizm və kapsulasiya kimi konsepsiyaları təqdim edir ki, bu da kodu daha strukturlaşdırılmış və dəstəklənməsi asan edir.
Şablonlar (templates): Şablonlar ümumi və təkrar istifadə edilə bilən kod yazmağa imkan verir. Onlar standart şablon kitabxanasının (STL) əsasını təşkil edir və bu komponentlərə konteynerlər, iteratorlar və alqoritmlər daxildir.
Yaddaşın idarə edilməsi: C++ yaddaşın əl ilə idarə olunması üçün new və delete operatorları vasitəsilə imkanlar təqdim edir, həmçinin resursların avtomatik idarə edilməsi üçün ağıllı göstəricilər kimi müasir mexanizmləri də ehtiva edir.
STL Kitabxanası: Standart Şablon Kitabxanası (STL) vector, list, map kimi konteynerlər, sort, search kimi alqoritmlər və iteratorlar kimi zəngin dəst təqdim edir ki, bu da inkişafı asanlaşdırır və performansı artırır.
C++-ın istifadə nümunələri:
Sistem proqram təminatı: C++ tez-tez əməliyyat sistemlərinin, sürücülərin və utilitlərin inkişaf etdirilməsi üçün istifadə olunur, çünki onun effektivliyi və aparat resurslarına aşağısəviyyəli çıxışı var.
Oyun sənayesi: Müasir video oyunlarının əksəriyyəti yüksək performansı və qrafik və fizika mühərrikləri ilə işləmək imkanı səbəbindən C++ ilə inkişaf etdirilir.
Yüksək performanslı hesablamalar: Modelləşdirmə və simulyasiyalar kimi yüksək performans tələb edən elmi və mühəndislik tətbiqlərində C++ sürəti və effektivliyi ilə üstünlük verilən seçimdir.
Maliyyə tətbiqləri: Maliyyə texnologiyaları sahəsində C++ yüksək tezlikli ticarət platformaları və risk idarəetmə sistemlərinin inkişafı üçün istifadə olunur, burada sürət və etibarlılıq vacibdir.
Daxili sistemlər: Mikro kontrollerlər və IoT cihazları kimi daxili sistemlər üçün proqram təminatının inkişafında C++ onun effektivliyi və aparat resursları üzərində nəzarəti ilə tez-tez seçilir.
Hər yeni standartla C++ inkişaf etməyə davam edir, yeni imkanlar və təkmilləşdirmələr təqdim edir. C++20 standartı konseptlər (concepts), korutinalar (coroutines) və modullar (modules) kimi funksiyaları əlavə edərək dili daha güclü və inkişaf etdiricilər üçün daha rahat etdi. Gələcəkdə C++-ın daha da inkişaf etdirilməsi, performansın, təhlükəsizliyin və istifadənin artırılmasına yönəldiləcəyi gözlənilir.
C++ müxtəlif proqram təminatının inkişafında tətbiq olunan ən güclü və çevik proqramlaşdırma dillərindən biri olaraq qalır. Onun aşağısəviyyəli idarəetməni və yüksək səviyyəli abstraksiyaları birləşdirməsi onu effektiv və etibarlı tətbiqlərin yaradılması üçün əvəzolunmaz bir alət edir. Yeni standartların və təkmilləşdirmələrin inkişafı ilə C++ innovasiyaları və texnoloji irəliləyişi dəstəkləyərək aktual və tələb olunan dil olaraq qalmağa davam edir.
