Blog

IP ünvanı nədir?

IP (İnternet Protokolu) internetdə məlumatların ötürülməsi üçün istifadə olunan əsas protokoldur. İnternet üzərindən göndərdiyiniz və ya aldığınız bütün məlumatlar kiçik məlumat paketləri şəklində ötürülür. Bu paketlərin düzgün ünvana çatması üçün hər bir cihazın unikal identifikatoru — IP ünvanı mövcuddur.

IP ünvanlarının növləri:

1. IPv4 (Internet Protocol Version 4):
   Bu, IP protokolunun ilk versiyasıdır və 32 bitlik ünvanlandırma sistemindən istifadə edir. IPv4 ünvanları dörd ədəddən ibarətdir və nöqtələrlə ayrılır, məsələn: 192.168.0.1. Bu format təxminən 4,3 milyard unikal ünvan yaratmağa imkan verir. Lakin internetə qoşulan cihazların sayı artdıqca IPv4 ünvanlarının sayı tükənməyə başlayıb.

2. IPv6 (Internet Protocol Version 6):
   IPv4 ünvanlarının çatışmazlığını həll etmək üçün yeni versiya — IPv6 hazırlanmışdır. Bu versiya 128 bitlik ünvanlandırma sistemindən istifadə edir və demək olar ki, sonsuz sayda unikal ünvan yaratmağa imkan verir. IPv6 ünvanları belə görünür: 2001:0db8:85a3:0000:0000:8a2e:0370:7334. Daha çox cihazın internetə qoşulması ilə bu standartın istifadəsi zəruri hala gəlib.

IP ünvanlarının kateqoriyaları:

1. Şəxsi IP ünvanları:
   Bu ünvanlar lokal şəbəkələr daxilində istifadə olunur və qlobal internetdə istifadə oluna bilməz. Məsələn, evinizdəki Wi-Fi şəbəkəsinə qoşulmuş cihazların şəxsi IP ünvanları 192.168.0.1 və ya 10.0.0.1 kimi olur. Bu ünvanlar lokal şəbəkə daxilində cihazlar arasında əlaqə yaratmaq üçün nəzərdə tutulub və internetdə görünmür.

2. İctimai IP ünvanları:
   İctimai IP ünvanları unikal ünvanlardır və internetdə görünən cihazlara təyin olunur. Məsələn, veb saytların serverləri və ya internetə birbaşa qoşulmuş digər cihazlar ictimai IP ünvanlarına sahibdirlər. Bu ünvanlar internetin qlobal şəbəkəsində unikal olmalıdır.

Statik və dinamik IP ünvanları:

• Statik IP ünvanları:
  Bu ünvanlar daimidir və müəyyən bir cihaz və ya server üçün sabit olaraq qalır. Statik IP ünvanları adətən veb saytların hostinqi və ya məlumatlar bazası serverləri kimi davamlı əlçatanlıq tələb edən resurslar üçün istifadə olunur.

• Dinamik IP ünvanları:
  Statik IP ünvanlarından fərqli olaraq, dinamik IP ünvanları cihazlara müvəqqəti olaraq verilir. İnternetə qoşulduğunuz zaman provayder sizə müvəqqəti IP ünvan təyin edir və bu ünvan hər dəfə yenidən qoşulduqda dəyişə bilər. Bu, məhdud sayda ünvanlardan daha effektiv istifadə etməyə imkan verir.

IP ünvanları nə üçün lazımdır?

IP ünvanları internetdə cihazlar arasında əlaqəni təmin etmək üçün mühüm rol oynayır. Onların əsas funksiyaları:

1. Cihazın identifikasiyası:
   Hər bir kompüter, smartfon, server və ya digər internetə qoşulmuş cihaz unikal IP ünvanına malik olmalıdır ki, məlumatları düzgün şəkildə digər cihazlarla mübadilə edə bilsin.

2. Məlumatların marşrutlaşdırılması:
   Veb sayta sorğu göndərdiyiniz zaman, həmin sorğu IP ünvanı vasitəsilə serverə yönəldilir. Eyni qayda ilə, cavab məlumatları da sizin IP ünvanınıza geri göndərilir.

3. Təhlükəsizlik və giriş nəzarəti:
   Şəbəkə administratorları IP ünvanlarından istifadə edərək sistemlərə girişə nəzarət edir, müəyyən ünvanları bloklaya və ya trafik axınını idarə edə bilirlər.

IP ünvanı internetin fəaliyyət göstərməsi üçün mühüm bir elementdir və dünyada milyonlarla cihazın bir-biri ilə əlaqə saxlamasını təmin edir. IP ünvanları olmadan internetdəki məlumatların düzgün çatdırılması və əlaqə mümkün olmazdı.