API: İntegrasiya və Avtomatlaşdırmaya Yol
API (Application Programming Interface) – Tətbiq Proqramlaşdırma İnterfeysi, müxtəlif proqramların bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqədə olmasına imkan verən mexanizmdir. API, proqram təminatının komponentlərinin necə ünsiyyət qurmalı olduğunu müəyyən edən qaydalar və protokollar toplusudur. Gəlin, API-nin nə olduğunu, niyə lazım olduğunu və necə istifadə edildiyini nəzərdən keçirək.
API nədir?
API, proqram təminatları arasında vasitəçi rolunu oynayır. Təsəvvür edin ki, siz bir restorandasınız: müştəri sizsiniz, mətbəx sistemdir, ofisiant isə API-dır. API, müştəri (sorğu) və server (cavab) arasında məlumat mübadiləsini təmin edir.
API növləri
API müxtəlif növlərdə olur və hər biri müəyyən tapşırıqları yerinə yetirir:
- Web API
İnternet vasitəsilə qarşılıqlı əlaqə üçün istifadə olunur. Məsələn: REST, SOAP. - Kitabxana API
Proqramlaşdırmanı asanlaşdırmaq üçün funksiyalar və siniflər təqdim edir. Məsələn, proqramlaşdırma dillərindəki Math API. - Əməliyyat Sistemi API (OS API)
Əməliyyat sisteminin resurslarına, məsələn, fayl sistemi və ya şəbəkəyə çıxış imkanı verir.
API nəyə lazımdır?
API, tətbiqlər arasında qarşılıqlı əlaqəni sadə və standartlaşdırılmış edir:
- Avtomatlaşdırma: API, gündəlik işləri avtomatlaşdırmağa imkan verir.
- İnteqrasiya: API vasitəsilə müxtəlif sistemləri birləşdirmək mümkündür.
- Genişlənmə: API, əsas proqramı dəyişmədən yeni funksionallıq əlavə etməyə imkan yaradır.
API-nin istifadə nümunələri
- Sosial şəbəkələr: Facebook, Twitter kimi platformalar öz xidmətlərini digər tətbiqlərlə birləşdirmək üçün API təqdim edir.
- Ödəniş sistemləri: Stripe və ya PayPal onlayn ödənişlərin emalı üçün API-dən istifadə edir.
- Xəritə xidmətləri: Google Maps API xəritələrin veb sayt və ya tətbiqlərə daxil edilməsini təmin edir.
API necə işləyir?
- Müştəri API vasitəsilə serverə sorğu göndərir.
- Server sorğunu emal edir və JSON və ya XML formatında cavab qaytarır.
- Cavab ya tələb olunan məlumatları, ya da əməliyyatın təsdiqini ehtiva edir.
Sadə bir REST API sorğusunun nümunəsi:
Cavab:
API müasir texnologiyaların təməlidir və tətbiqlər, xidmətlər və cihazlar arasında qarşılıqlı əlaqəni mümkün edir. API-lərin hazırlanması təhlükəsizlik, genişlənmə və istifadənin rahatlığı kimi prinsipləri başa düşməyi tələb edir.
